Υπογονιμότητα: Τι είναι;

Ονομάζεται η αδυναμία σύλληψης από ένα ζευγάρι, το οποίο έχει ελεύθερες σεξουαλικές επαφές για πάνω από ένα χρόνο (για γυναίκες ηλικίας 35+ το χρονικό διάστημα κατέρχεται στους 6 μήνες).

Η υπογονιμότητα χαρακτηρίζεται ως πρωτοπαθής, αν δεν έχει επιτευχθεί ποτέ εγκυμοσύνη και ως δευτεροπαθής, όταν έχει επιτευχθεί στο παρελθόν εγκυμοσύνη, ανεξάρτητα από την έκβασή της.

Διερευνώντας την υπογονιμότητα

Η αρχική διερεύνηση των λόγων υπογονιμότητας ενός ζευγαριού έχει μεγάλη σημασία, γιατί καθορίζει σε υψηλό βαθμό τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος.

Το ζευγάρι έχει μία πρώτη συνάντηση με τον ειδικό γονιμότητας του ιατρείου μας, όπου συζητιέται το ιατρικό ιστορικό και των δύο μελών του ζευγαριού και αποφασίζεται το αν χρειάζονται διαγνωστικές εξετάσεις.

• Για τον άνδρα συνήθως συστήνεται ο έλεγχος του σπέρματος με την πραγματοποίηση σπερμοδιαγράμματος. Το σπερμοδιάγραμμα μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του σπέρματος και ενδείξεις για τις αιτίες υπογονιμότητας. Παρόλα αυτά δεν μπορεί να καθορίσει τη γονιμοποιητική ικανότητα του άνδρα. Μια εξέταση αίματος μπορεί επίσης να χρειαστεί για τον έλεγχο των επιπέδων τον ορμονών FSH, LH, TSH και προλακτίνης.

 

• Για τη γυναίκα ο ιατρός μπορεί να συστήσει ορμονικό έλεγχο που περιλαμβάνει τα επίπεδα FSH, LH, TSH, οιστραδιόλης, προγεστερόνης και προλακτίνης, κατά τις πρώτες ημέρες του κύκλου, καθώς και έλεγχο AMH.

Είναι απαραίτητος ο υπερηχογραφικός έλεγχος της μήτρας και των ωοθηκών, και ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό της γυναίκας, πιθανότατα να χρειαστεί υστεροσαλπιγγογραφία.

Αφού ολοκληρωθούν οι διαγνωστικές εξετάσεις, το ζευγάρι έχει μια δεύτερη συνάντηση με τον ιατρό, όπου αξιολογούνται τα αποτελέσματα και αποφασίζεται η μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος (σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ζευγαριού).

Ποιοι οι συνήθεις παράγοντες υπογονιμότητας για τη γυναίκα;

• Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας (ωορρηξίας): Έχουν ποικίλα αίτια, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και οι διαταραχές της περιόδου
• Ενδομητρίωση
• Διαταραχές των σαλπίγγων
• Παθήσεις της μήτρας: ενδομητρικοί πολύποδες, ινομυώματα, ανατομικές ανωμαλίες της κοιλότητας της μήτρας
• Φλεγμονές της πυέλου (συνήθως λόγω χλαμυδίων)
• Διαταραχές του τραχήλου
• Γενετικές & χρωμοσωμικές ανωμαλίες
• Ανοσολογικά αίτια
• Θρομβοφιλία
• Προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία (40+)

 

Ποιοι οι συνήθεις παράγοντες υπογονιμότητας για τον άντρα;

Στους άνδρες η υπογονιμότητα είναι αποτέλεσμα διαταραχών στην ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος που έχει ως συνέπεια την ανικανότητά του να γονιμοποιήσει φυσιολογικά το ωάριο της συντρόφου. Η σπερματογένεση είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διαδικασία, η οποία φαίνεται να επηρεάζεται από πλήθος παραγόντων.

Οι παράγοντες αυτοί είναι:

• Φλεγμονές (προστατίτιδα, ορχίτιδα)
• Εκ γενετής ανωμαλίες (κρυψορχία)
• Απόφραξη σπερματικών πόρων
• Παλίνδρομος εκσπερμάτιση (σπάνια κατάσταση κατά την οποία το σπέρμα από τις σπερματοδόχους κύπτεις αντί να οδηγηθεί μέσω του πέους στο εξωτερικό περιβάλλον, οδηγείται κατευθείαν μέσα στην ουροδόχο κύστη)
• Τραυματισμοί των γεννητικών οργάνων
• Παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (κιρσοκήλη, εμβύθιση σε καυτά μπάνια)
• Ορμονικές διαταραχές
• Γενετικές ανωμαλίες
• Ανοσολογικοί παράγοντες
• Παχυσαρκία
• Προβλήματα κατά τη συνουσία (στυτική δυσλειτουργία, πρόωρη εκσπερμάτιση, κ.ά.)
• «Κακές συνήθειες» της καθημερινότητας (κάπνισμα, αλκοόλ, κατάχρηση ουσιών)